- ઇ.સ પૂર્વે સાતમી સદીનાં મધ્યકાળથી ઇ.સ પૂર્વેની છઠ્ઠી સદી સુધીનાં સમયમાં ઉદય
- ધર્મનું કેન્દ્ર મગધ
- જૈન ધર્મ
- જૈન ધર્મનાં સાધુ વિતરાગ કહેવાતા-'રાગ દ્વેષથી પર' અથવા 'ત્યાગી' એટલે વિતરાગ
- વિતરાગ(સાધુ) બન્યા હોય તેને 'જિન' કહેવામાં આવતાં.
- જિન એટલે 'ઇન્દ્રિયો પર વિજય મેળવનાર'.
- જિનના અનુયાયીઓને 'જૈન' કહેવામાં આવ્યાં.
- જૈન શાસનરૂપી તીર્થ બાંધી આપનાર'તીર્થકંર' કહેવાયા.
- આ ધર્મમાં 24 તીર્થકંરો થઇ ગયા.
- જેનાં પ્રથમ તીર્થકંર ઋષભદેવ હતાં.
- ચોવીસમાં અને છેલ્લાં મહાવીર સ્વામી
- મહાવીર સ્વામીને જૈન ધર્મનાં સ્થાપક માનવામાં આવે છે,કેમકે આજનું તેમની પરંપરા અનુસાર ચાલે છે.
- જૈન ધર્મનાં તીર્થકંરો
- ચોવીસ તીર્થકંરો વિશે જાણો (અંહિ ક્લિક કરો)
- મહાવીર સ્વામી
- જન્મ: ઇ.સ પૂર્વે 599માં ઉત્તર બિહારનાં વૈશાલી પાસે કુંડગ્રામમાં
- પિતા:સિધ્ધાર્થ. જેઓ ક્ષત્રિયકુળના વડા હતાં.
- માતા: ત્રિશલાદેવી
- મુળનામ:વર્ધમાન
- બાળપણથી જ તપ,સંયમ પ્રત્યે રૂચિ.
- માતા-પિતાની આજ્ઞાને વસ થઇ 'યશોદા' નામની રાજકુંવરી સાથે લગ્ન.
- એક પુત્રીનો જન્મ જેનું નામ'પ્રિયદર્શના'
- 30 વર્ષની વયે સાધુ બન્યા.
- બાર વર્ષ સુધી તપ કરી ઇન્દ્રિયોને જીતી,તેથી 'જિન' કે 'મહાવીર' કહેવાયા.
- 72 વર્ષની વયે બિહારમાં હાલનાં રાજગીરી પાસે પાવાપુરી મુકામે ઇ.સ 527માં દિવાળીનાં દિવસે દેહત્યાગ કર્યો.
- જૈન સિધ્ધાંતો
- (1) પાંચ મહાવ્રત:
- ત્રેવીસમા તીર્થકંર પાશ્વનાથે-અહિંસા,સત્ય,અસ્તેય,અપરીગ્રહ જેવાં ચાર વ્રતો આપ્યાં.
- પાંચમાં વર્તનો ઉમેરો મહાવીર સ્વામીએ કર્યો-જે બ્રહ્મચર્ય છે.
- (2) ત્રિરત્ન સિધ્ધંત
- જૈનનાં ત્રિરત્ન સિધ્ધાંત 'રત્નત્રયી' નામે ઓળખાય છે.
- સમ્યક દર્શન, સમ્યક જ્ઞાન અને સમ્યક ચારિત્ય
- (3) ત્રણ ગુણવ્રતો:
- દિગ્વ્રત,ઉપભોગવ્રત અને અનર્થદંડ
- ધર્મ પરિષદો
- પ્રથમ પરિષદ:
- ઇ.સ પૂર્વે ચોથી સદીમાં મળી.
- જે પાટલીપુત્રમાં આચાર્ય શીલભદ્રનાં અધ્યક્ષ સ્થાને મળી.
- જેમાં જૈન ધર્મનાં બાર અંગોની રચના થઇ.
- બીજી પરિષદ:
- ઇ.સ પૂર્વે પાંચમી સદીમાં વલ્લભીપુરમાં મળી.
- જેમાં જૈન ધર્મમાં બે ફાંટા પડ્યા- શ્વેતાબંર અને દિગબંર
- સમય જતાં દિગબંરના બે ફાંટા પડ્યા- વિશ્વપંથી અને તેરાપંથી
- જૈન સાહિત્ય
- મહાવીર સ્વામીનો ઉપદેશ ગ્રંથ સ્વરૂપે થયો તેને'આગમ' કહેવામાં આવે છે.અથવા 'ગણપિટક'ના નામથી પણ ઓળખાય છે.
- જૈન સાહિત્યની રચના 'પ્રાકૃત'(અર્ધમાગધી) ભાષામાં થઇ છે.
- હેમચંદ્રાચાર્યનો 'સિધ્ધહેમશબ્દાનુશાસન' ગ્રંથ મહત્વનો
- એક પ્રાચિન ધર્મ તરિકે જૈન ધર્મ (ક્લિક કરો)
